Komik Çeviri Hataları

Olağan Mesleki Hatalar

Her sektörde, her insan hata yapabilir. Bu hatalar bazen küçük düzeltmelerle telafi edilebilecekken, bazen faciayla sonuçlanabilir, örneğin çeviri hataları iki ülkeyi savaşın eşiğine dahi getirebilir. Bazen de komik olaylara neden olur. Sizin için en komik çeviri hatalarını derledik.

Jimmy Carter’ın Çeviriyle İmtihanı

1977 yılında, dönemin ABD başkanı Jimmy Carter, Polonya’ya diplomatik bir ziyaret gerçekleştirmişti ve bu ziyaretinin trajikomik bir olaylar silsilesine dönüşeceğinden habersizdi. Çevirmen Steven Seymour, Jimmy Carter’ın konuşmasını çevirmekle görevliydi. Seymour, Başkan Jimmy Carter’ın Polonyalıların geleceğe dair arzularını merak ettiğini söylediği cümleyi, Başkan’ın “Polonya’yı cinsel olarak arzuladığını” söyleyerek çevirmişti. Daha sonrasında çevirmen hatasını düzeltmişti. Ancak Jimmy Carter’ın yaşadığı talihsizlikler bununla da bitmemişti. Time dergisine göre, Jimmy Carter Polonya’da olmaktan mutluluk duyduğunu söylediğinde, çevirmen bu cümleyi “Polonya’nın cinsel organını tutmaktan mutluluk duyuyorum.” olarak çevirmişti. Bu olaylar üzerine Jimmy Carter çevirmenini değiştirdi. Ancak yeni çevirmen de katıldıkları bir akşam yemeğinde Jimmy Carter’ın İngilizcesini anlamadığı için çeviri yapamadı. Sonuç olarak Jimmy Carter, Polonya ziyaretinde alay konusu olmaktan kurtulamadı.

Talep Edemezsiniz, İstirham Edebilirsiniz

Başka bir çeviri hatası örneği de Fransa’dan. 1830 yılında, Amerika ve Fransa arasındaki görüşmelerde Beyaz Saray’a gönderilen mektupta yer alan “demander” fiilinin İngilizceye “talep etmek” şeklinde çevrilmesi diplomatik bir krize yol açmıştı. Çünkü diplomaside talep ve istirham farklı anlamlara gelmekte. Bu nedenle müzakereler aksadı ve iki ülke arasındaki ilişkiler gerildi. Çeviri hatasının düzeltilmesi ile müzakereler devam etti ve iki ülkenin ilişkisi düzeldi.

Hayır, Mars’ta Kanallar Yok

Tek bir çeviri hatası bilimi ve bilim kurgu eserlerini kökünden etkileyebilir mi? Birazdan vereceğimiz örnekte de göreceğiniz üzere, evet etkileyebilir. İtalyan gökbilimci Giovanni Virginio Schiaparelli, 1877 yılında Mars’ın haritasını çıkarmaya başladığında gelecekte bırakacağı etkilerden tamamen habersizdi. Gezegen yüzeyindeki aydınlık ve karanlık noktaları denizler ve kıtalar olarak adlandıran Schiaparelli, bazı yerlerde de boğazlar olduğunu düşünerek boğazları “canali” olarak isimlendirdi. Ancak çevirmenler bunu “kanal” olarak çevirdiler ve böylece ortaya Mars’taki zeki yaşam formlarının kanallar inşa ettiği teorisi çıktı. Schiaparelli’den 18 yıl sonra, Amerikalı gökbilimci Percival Lowell yüzlerce kanalın haritasını çizdi. Bu araştırmalar, konuyla ilgili kitaplar ve bilim kurgu filmlerine ilham oldular. Günümüzde teknoloji ve bilimin gelişmesi ve söz konusu çeviri hatasının da düzeltilmesiyle Mars’ta boğaz, deniz, kanal ya da bu kanalları inşa eden zeki Marslılar olmadığı ispatlanmıştır.