Kaliteli tercüme kriterleri nelerdir?

Tercüme içinde bulunduğumuz globalleşen dünyada her geçen gün daha önemli bir yere gelmektedir. Tercüme hizmeti almak iletişim için çok büyük yapı taşı haline gelmektedir. Ancak para verilerek yapılan bu hizmetin kaliteli olup olmadığını, bir bakıma verilen paranın karşılığının alınıp alınmadığını nasıl anlayabiliriz?

Kaliteli tercüme nasıl anlaşılır?

Anlayamadığımız bir dile yapılan tercümelerde kalitenin ölçülebilmesi oldukça zordur ancak kalite değerlendirmesi uzmanlar tarafından kolayca yapılabilmektedir. Temelde değerlendirilmesi gereken iki kriter vardır, anlaşılabilirlik ve orijinal metne kalınan sadıklık. Bu iki kriteri başarılı bir şekilde karşılayan tercümelere kaliteli tercüme denilmektedir.

Kaliteli bir çeviri aynı anda hem anlaşılabilir hem de metne sadık olmak zorundadır. Anlaşılır bir metin orijinaline sadık olmayabilir veya orijinale sadık bir metin anlaşılabilir olmayabilir ve bu durumlarda tercümenin kaliteli olduğu söylenemez.

Anlaşılabilirlik

Anlaşılabilirlik genel olarak metin okunduğu zaman akıcı bir biçimde ilerlemesi ve okuyucunun kafasını karıştırmaması olarak özetlenebilir. Anlaşılabilir bir metin sadece tercümede değil her türlü yazı içeren alanlarda büyük önem taşımaktadır. Anlaşılabilir bir metinde

• Dil bilgisi hataları olmamalı
• Doğru terimler ve terminoloji kullanılmalı
• Metnin akıcı bir biçimde okunabilmesi
• Yazım hatalarının bulunmaması gerekmektedir

Anlaşılabilir bir tercüme yapan tercüman kaliteli bir tercümenin ilk kriterini karşılamış bulunur.

Orijinal metne sadık kalmak

Tercüme edilen metnin anlaşılır olmasının yanı sıra orijinal metin ile paralel olması gerekmektedir. Tercümenin ana amacı istenilen mesajı hatasız bir biçimde farklı dillere aktarmaktır ve bunun için tercüme edilen metnin orijinal metin ile aynı doğrultuda olduğuna, tercümanın tümüyle yeni bir metin yazmadığına emin olmak gerekmektedir. Orijinal metine sadık kalmış bir çeviride

• Doğru terminoloji kullanımı
• Tercümanın metni iyi bir biçimde anlamış olması
• Metinlerin aynı anlamı ifade ediyor olması
• Doğru çeviri büyük önem taşımaktadır

Anlaşılabilir ve orijinale sadık bir tercüme, kaliteli tercümenin temel adımlarını karşılamış bulunmaktadır.

Tercüme kalitesini arttıracak tavsiyeler

Tercümanlar basit tavsiyeler ile tercüme kalitelerini kolaylıkla arttırabilirler. Bilgi ve dil birikiminin yanı sıra dikkat ve özen ile yapılan tercümeler büyük fark yaratacaktır.

Uzmanlık alanının belirlenmesi

Bir tercüman olarak uzmanlık alanı belirlenildiği takdirde uygun projelerde çalışmak de kolaylaşacaktır. Güçlü yönler ve ilgi alanları da alan değerlendirilmesinde göze alındığı takdirde alanda uzman bir tercüman haline gelinmek kolaylaşacaktır. Akademik tercüme, tıbbi tercüme, hukuki tercüme gibi çeşitli alanlarda uzmanlaşılabilir.

Metni iyi anlamak

Tercümesi istenen metin ne kadar iyi anlaşılırsa tercüme de o kadar sağlıklı olacaktır. Bilinmeyen terimler işaretlenip uygun araştırmalar yapılmalı ve metnin mesajı doğru bir şekilde tercüme edilmelidir.

Müşteri ile iletişim halinde olmak

Tercüme sektöründe olumlu yorumlar almak ve müşteri memnuniyeti çok büyük önem taşımaktadır. Tercüme sürecinde müşteri ile iletişim halinde olunur ve sorulara cevap verilirse müşteri memnuniyeti de artacaktır. Dolaylı olarak metin hakkında sorular sorulur ve olabildiğince çok bilgi alınırsa tercüme kalitesi de artacaktır.

Terminolojiye hâkim olmak

Özellikle terimlerin çokça geçtiği metinlerde konuya hâkim olmak ve terimlerin anlamlarını bilmek büyük önem taşımaktadır. Terimlere hâkim olunması ile metin kolaylıkla anlaşılır ve uygun kaliteli çeviri yapılması kolaylaşır. Gerekirse tercümeye başlamadan önce konu ile ilgili araştırma yapılmalı ve hakimiyet olabildiğince arttırılmalıdır.

Tercümeyi tekrar tekrar okumak

Tercümeyi yaparken ne kadar dikkatli olunursa olsun basit hatalar gözden kaçabilir. Bu hataları minimuma indirmek için yapılan tercümeyi tekrar tekrar okuyup kontrol etmek gerekmektedir. Tekrar okumada acele etmemeli ve tercümeden sonra en az birkaç saat beklenmelidir. Sakin kafa ve açık fikirle okunduğu takdirde yapılan hatalar kolaylıkla görülüp düzenlenebilir.

Tercüme hayatımızda gün geçtikçe daha önemli bir yere gelmektedir. Tercüme hizmeti olarak aldığımız hizmetin kaliteli olması ve hem paranın hem de emeğin karşılığını almayı beklemek de oldukça doğaldır. Kaliteli tercüme kriterleri takip edilerek kaliteli bir tercümeye ulaşmak mümkündür.