Hukuk çevirisinde dikkat edilmesi gerekenler

Her toplum kendi tarihsel ve kültürel özellikleriyle ilişkili olarak bir takım hukuk kurallarına sahiptir. Toplumların bu tür özelliklerinin de birbirinden farklı olduğu düşünülürse hukuk kuralları toplumdan topluma değişiklik gösterir. Dolayısıyla bir dilden başka bir dile yapılan hukuk çevirisi birtakım zorlukları beraberinde getirir. Yapılan profesyonel çevirinin hem objektif olması hem de toplumun kendi kültürüne göre oluşturulan yasal normlarıyla tutarlı olması gerekmektedir. Bu nedenledir ki hukuk çevirisi, alanında uzmanlığın en gerekli olduğu çeviri çeşitlerinden bir tanesidir.

Hukuk Çevirisinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Hangi türde çeviri yapılırsa yapılsın genel geçer bir kural olan ‘hem kaynak hem de erek dile tam hâkim olma’ özelliği hukuk çevirisi için de geçerlidir. Diğer metin türleriyle kıyaslandığında hukuk metinleri genellikle oldukça uzun ve karmaşık cümlelerden oluşur. Hatta tek bir cümlenin 15 satırdan oluştuğu metinlere rastlamak kuvvetle muhtemeldir hukuk metinlerinde. Bu gibi durumlarda tercüme bürosu veya çevirmen öncelikle kaynak metinin anlamını çözümleyip daha sonrasında bunu en anlaşılır şekilde erek dile aktarma sürecine geçer. Bu da çevirmen için her iki dile de layıkıyla yetkin olmayı zorunlu kılar.

Profesyonel çevirmenin hukuk terimlerini çok iyi bilmesi gerekir. Çünkü hukuk metinlerinin dilleri günlük hayatta kullanılan dilden çok farklıdır. En basitinden bir örnek vermek gerekirse Türkçede ‘rapor hazırlamak’ ifadesinin karşılığı için normal koşullarda ‘prepare’ fiili kabul edilebilecek bir seçimken hukuki bir raporun hazırlanmasından bahsediliyorsa ‘draft a report’ kalıbı kullanılmalıdır. Veyahut, İngilizcede ‘commitment’ kelimesi ‘bağlılık/adanma’ anlamlarına gelse de hukuki bir bağlamda ‘taahhüt’ olarak çevrilir. İşte bu gibi örneklerden yola çıkarak çevirmenin bu terimlere oldukça hâkim olması gerekir ki hukuk dilinin ahengini ve kendi içindeki tutarlılığını bozmadan kaliteli çeviriler ortaya çıkabilsin.

Türkçe hukuk metinlerinde ağırlıklı olarak Arapça ve Farsça kelimeler kullanılırken İngilizce metinlerde ise Latince kelime kullanma eğilimi görülmektedir. Dolayısıyla bu da dikkat edilmesi gereken hususlardan bir tanesidir.

Hukuk çevirisinde kaynak metinde koyu ve kalın harf, başlık şekli gibi biçimsel özellikler aynı şekilde hedef metne aktarılmalıdır.Kısaltmalar kullanılırken doğru karşılıkların kullanıldığından emin olunmalı, ilk kısaltmada parantez içerisinde kısaltma açık biçimde mutlaka yazılmalıdır.Hukuk metinleri çevirisinde sözlük kullanımı konusunda hassas davranılmalı, özellikle hukuk terimleri içeren alana özgü sözlükler tercih edilmelidir.

Hukuk sistemleri ülkeden ülkeye farklılık gösterdiği için çevirmen her iki kültürün de hukuki normlarını çok iyi bilmelidir. Her ne kadar kültürler birbirinden farklı olsa da çevirmen, her bir terimin erek dilin kültürüne göre uygun karşılığını yeterli araştırmalar yaparak bulmalıdır.

Hangi Tür Belgeler Hukuk Çevirisi Kapsamına Girer?

Aşağıda yer alan belgeler hukuk çevirisi alanında profesyonel çevirmenlerce tercümesinin yapıldığı belgeler arasında sayılabilir ve bu belgeler çoğu zaman yeminli tercüme kapsamında noter tasdikli çeviridir:

• Anlaşmalar ve sözleşmeler
• Vekâletnameler
• Mevzuatlar
• Yasalar
• Mahkeme kararları
• Patent başvuruları
• Dava dilekçeleri
• Ödeme ve icra emirleri
• Tanık ifadeleri