Dizi Uyarlaması Örneği: Tatlı Hayat

Dizi Uyarlamaları

Yabancı dizilerin uyarlamalarına ülkemizde ve dünyada sık sık rastlıyoruz. Bu uyarlamaların bir kısmı uzun ömürlü olup kült diziler arasına girerken bazıları ise yalnızca birkaç bölüm yayınlandıktan sonra yayından kaldırılmaktadır. İyi bir uyarlamanın hedef kültüre yabancı olmaması ve replikler ya da isimler çevrilirken hedef dilde yazılmış gibi bir çeviri ortaya çıkarmak çok önemlidir ve iyi olmayan uyarlamalarda kültür uyumsuzluklarına sık sık rastlanmaktadır. Sizlere bu yazımızda 1975-1985 yılları arasında Amerika’da yayınlanan The Jeffersons dizisinden uyarlanan, 2001-2004 yılları arasında yayınlanan, başrollerini Türkan Şoray (Sevinç Yıldırım) ve Haluk Bilginer’in (İhsan Yıldırım) paylaştığı ve senaryosu Bora Tekay ve Haluk Özenç tarafından yazılan Tatlı Hayat dizisinden bahsedeceğiz İki dizinin de konusu temelde aynıdır. Kuru temizleme işinden para kazanan George ve Louise Jefferson çifti (Tatlı Hayat’ta Sevinç ve İhsan Yıldırım çifti), lüks bir apartman dairesine taşınarak sınıf atlar ve olaylar gelişir.

The Jeffersons vs. Tatlı Hayat:

Her iki dizide de kültürel farklılıklar hariç olayların gidişatı hemen hemen aynıdır. Bazı sahnelerde replikler bile birebir Türkçeye çevrilmiştir. The Jeffersons dizisinin bölümleri 20 dakika iken Tatlı Hayat dizisinde bölümler birleştirildiği için bölümler 40-45 dakikadır.

Benzerlikler

Hem İhsan hem de George’un kuru temizleme dükkanları vardır ve her ikisi de bu işten zengin olmuşlardır. Başlangıçta 5 dükkanları varken, dizi ilerledikçe 2 dükkân daha açmışlardır.

Her iki dizide de çiftlerimizin garip komşuları vardır. Orijinal dizide bu garip komşu Birleşmiş Milletler’de tercüman olarak çalışan İngiliz asıllı Harry Bentley’dir. Harry çok saf bir karakterdir ve sürekli George tarafından aşağılanır hatta zaman zaman George Harry’nin suratına kapı çarpar. George’un sırtı ağrıdığında Harry gelip George’un sırtını çiğner. İrfan ise Yıldırım çiftinin komşusudur ve o da tıpkı Harry gibi çok saftır. Onun da mesleği tercümanlıktır ancak Birleşmiş Milletler’de değil, bir ülkenin konsolosluğunda çalışır. Harry Bentley için saydığımız diğer özellikler İrfan için de geçerlidir.

Her iki ailenin de tembel ve ev sahibiyle sık sık zıtlaşan bir hizmetçisi vardır. The Jeffersons’ta bu hizmetçinin adı Florence iken, Tatlı Hayat’ta ise Menekşe’dir. Florence George ile, Menekşe ise İhsan’la sık sık takışır.

Orijinal dizide Jefferson çiftinin en yakın arkadaşı olan Tom ve Helen karakterlerinin Tatlı Hayat dizisindeki karşılığı Yorgo ve Feraye karakterleridir. Tom beyaz, Helen ise George ve Louise gibi siyahidir. Irk farklılığını Türk kültüründe siyahi-beyaz şeklinde karşılamak mümkün olmayacağı için Türkçe uyarlamada Yorgo Yunan asıllıdır, Feraye ise İhsan ve Sevinç gibi bir Türk’tür.

Tom ve Helen’in kızı Jenny, George ve Louise’in oğlu Lionel ile evlenmiştir. Feraye ve Yorgo’nun kızı Pelin ise İhsan ve Sevinç’in oğlu Başar ile evlenmiştir.

Her iki dizide de sürekli bahşiş isteyen uyanık bir kapıcı vardır. The Jeffersons’ta bu karakterin adı Ralph iken Türkçe uyarlamada bu karakterin adı Muharrem’dir.

Farklılıklar

The Jeffersons dizisinde genel olarak bir siyah-beyaz çekişmesi işlenmiştir (George hep Tom’un olmasıyla dalga geçmiştir.) Tatlı Hayat’ta ise bunun yerini Türk-Yunan çekişmesi almıştır, İhsan dizi boyunca Yorgo’ya Yunan asıllı olması üzerinden yüklenmiştir.

Bir bölümde George, eski ABD başkanı Thomas Jefferson’un soyundan geldiğini iddia ederek onun gibi giyinmeye başlamıştır. Tatlı Hayat’ta ise, İhsan bir reklamcı tarafından Yıldırım Bayezid’in torunu olduğuna inandırılarak etrafta bir padişah gibi giyinip dolaşmaya başlar.

The Jeffersons’ta Tom ve Helen’in iki çocuğu vardır ve kızları Jenny kendileri gibi siyahi iken oğulları Allan ise beyazdır. Tatlı Hayat’ta ise Feraye ve Yorgo çiftinin oğlu yoktur, sadece kızları vardır.

George ve Louise Jefferson, aslında 1971-1979 yılları arasında yayınlanan All in the Family dizisinin yan karakterleridirler. Tatlı Hayat ise ayrı bir dizi olarak yazılmıştır.

Florence çok katı bir Katolik’tir ve çok fazla batıl inancı vardır ancak Menekşe Florence gibi dindar değildir.