MTPE ve çevirinin geleceği

MTPE NEDİR?

MTPE (Machine Translation Post Editing), yani Makine Çevirisi Sonrası Düzeltme işlemini, kısaca bir metnin ilk olarak bir yazılım veya öğrenme algoritması tarafından otomatik olarak çevrilmesi, ardından da elde edilen makine çevirisinin eğitimli çevirmenler ve dil uzmanları tarafından kontrol edilmesi ve düzenlenmesi olarak ifade edebiliriz. Özellikle son yıllarda uluslararası ilişkilerin ve küreselleşmenin hızla artması, çeviri hizmetlerine büyük bir ihtiyaç ve talep doğmasına sebep olmuştur. MTPE, bu ihtiyaç ve talebin karşılanmasında ve mevcut çeviri yükünün hafifletilmesinde çok önemli bir rol oynamaktadır.

MTPE SÜRECİ NASIL İŞLER?

Bir makine çevirisine başlamadan önce yapılması gereken ilk şey, hangi makine çevirisi aracının kullanılacağına karar vermektir. Bu karar, ortaya konacak çeviri metninin kalitesini belirleyen en önemli unsurlardan biridir. Eğer üzerinde çalıştığınız proje için en uygun makine çevirisi aracını seçerseniz, daha sonra makine çevirisi üzerinde yapılması gereken düzenleme (post-editing) işlemlerini hem kolaylaştırmış hem de hızlandırmış olursunuz. Bu nedenle, gerektiği taktirde ücretli bir makine çevirisi aracına başvurmak hiç de yanlış olmayacaktır. Bu hususta yapılacak yatırım, hem size zaman tasarrufu sağlayacak hem de çok daha kaliteli çeviri metinleri oluşturmanızı sağlayacaktır. Hangi dil çiftleri arasında ve alanda çalışacağınız, vereceğiniz bu karardaki en önemli unsurudur. Makine çevirisinin günden güne değişen bir alan olduğunu da unutmamak gerekir. Çevirmen, bu alandaki gelişmeleri yakından takip edip kendisini sürekli olarak güncel tutmalı ve böylece vereceği çeviri hizmetinin mümkün olan en üst kalitede olduğundan emin olmalıdır.

Çevirmen, üzerinde çalışacağı proje için en uygun makine çevirisi aracını seçtikten sonra kaynak metni makine çevirisi için hazır hale getirmelidir. Metne ve çeviri siparişini veren taraf ve tarafların çevirmenden talepleri doğrultusunda belirli değişikliklerin yapılması gerekebilir. Bu işlemin tamamlanmasıyla birlikte çevirmen, makine çevirisi aşamasına geçebilir. Bu aşamanın da başarıyla gerçekleştirilmesinin ardından kontrol ve düzenleme adımına geçilir. Bu noktada çevirmen, hem üzerinde çalıştığı kaynak ve hedef dildeki yetkinliğini kullanmalı hem de kendisine verilen iş tanımına göre hareket etmelidir. Kaliteli, doğru ve hızlı bir makine çevirisi hizmetinin verilebilmesi, ancak bu adımlara özen gösterilebilirse mümkündür.

MTPE’NİN ÇEVİRİ SÜRECİNE KATKISI

Çeviri sektörünün günümüzde geldiği noktaya baktığımızda, makine çevirisinin alan bilgisi ve uzmanlık gerektiren alanlarda bile çeviri standardının bir parçası olduğuna şahit oluyoruz. Makine çevirisinin sağladığı en büyük avantajlardan biri, çeviri sürecinin hızlandırılmasıdır. Çevirmen, makine çevirisi sayesinde belki de saatleri kapsayacak bir iş yükünü sırtından atmış olur. Makine çevirisinin diğer büyük bir avantajı da bir çeviri projesinin tamamlanması için gereken masrafların önemli bir kısmının önüne geçilmesini sağlamasıdır. Bu önemli iki faktöre ek olarak makine çevirisi, bir çevirmenin çok daha tutarlı, kaliteli ve dilsel açıdan doğal niteliğe sahip bir çeviri metni üretmesine yardımcı olur.

MTPE VE ÇEVİRİNİN GELECEĞİ

Yukarıda değindiğimiz faktörler ve hızla gelişmekte olan yapay zekâ teknolojileri sayesinde makine çevirisi hizmetlerinin çeviri sektörünün geleceğinde çok önemli bir yere sahip olacağı aşikardır. Yine de bunun yapay zekanın çevirmen ve editörlerin yerini alacağı şekilde yorumlayamayız. Her ne kadar birçok faydası olsa da, makine çevirisi günümüzde yalnızca çok kısıtlı bir alanda çevirmene yardımcı olmaktadır. Elbette yakın gelecekte çok daha doğru ve hızlı sonuçlar veren makine çevirisi araçlarının ortaya çıkacak oluşu reddedilemez bir gerçektir; ne var ki çeviri, doğası gereği içinde insanı barındıran bir kavramdır. Sosyal bir varlık olan insan, bütün ilişkilerini ve hatta düşünme kapasitesini dil üzerine inşa etmiştir. Çevirinin en basit tanımı ise birbirinden farklı dillerin birbirleriyle iletişim kurması olarak yapılabilir. Bu nedenle makine çevirisi hizmetleri ne kadar gelişirse gelişsin, doğru ve hatasız bir çeviri ürününün ortaya konulabilmesi için insan faktörünün mutlaka çeviri sürecine dahil olması gerekmektedir.