İntihal programları

İntihal programı nedir, nelerdir?

Akademik yazılarda olsun, tezlerde olsun, projelerde hatta çevirilerde bile intihal, günümüzün dünyasında karşılaşabileceğimiz büyük sorunlarından biridir. Peki intihal tam olarak ne anlama gelmektedir? İntihal, Sözlükte bulunan anlamı herhangi bir bireyin eserini veya ortaya koymuş olduğu yazıyı alarak kendisininmiş gibi göstermesine intihal denir. İntihal dünya çapında neredeyse herkes tarafından kınanmaktadır, hatta direk hırsızlık olarak kabul edilmektedir. Her yıl dünya çapında 1,8 milyona yakın bilimsel makale yayınlanmaktadır. Peki bunca makale yayınlanmadan önce içeriklerinin intihal olup olmadığını, gerçekten yazılan her satırın ve cümlenin yazara ait olup olmadığını öğrenmenin güvenilir bir yolu var mıdır? İntihal programları sayesinde bu herkes için mümkün. İntihal programları şirketler ve üniversiteler tarafından en çok kullanılan programlardan biri haline gelmiştir. Şirketlerin ve üniversitelerin hem itibarlarını hem de statülerini korumaları gerekmektedir ve bu nedenle intihal yapılmış makalelere asla yer veremezler. İntihal programların işleyişi milyarlarca makale arasından araştırılan metnin veya makalenin orijinalliği kontrol etmektir. Bunu araştırırken eğer ki intihal keşfedilirse program nereden ve hangi biçimde intihal olduğunu kullanıcılara göstermektelerdir, özet geçmek gerekirse başka makalelere veya yazılara benzeyen yerleri özet çıkarıp (summary) kullanıcıya sunmaktadır. Programlar alıntıları intihal olarak saymaz ama yanlış veya eksik alıntı yapılır ise bunları da intihalden sayar. İnternet üzerinde en iyi olarak gösterilen intihal programları sırasıyla Turnitin, DupliChecke, SmallSEOTools, Plagium, Plagiarism Checker, Viper ve PaperRater’dir. Bu programların bazıları kullanıma ücretsiz, bazılar ise ücretlidir.

İntihal programları neleri intihal olarak sayar?

Aralarında tezler de bulunan milyarlarca yazıyı kontrol eden intihal programları araştırdıkları metnin içerisinde buldukları diğer metinlere uyuşan bütün benzerlikleri bir araya getirerek kullanıcılara sunmaktadır. Yazarlar alıntı yaptıklarında alıntıları doğru ve eksiksiz yapmalılardır ki programlar alıntıları da intihal olarak kabul etmesin. Programlar kelimeden ziyade sıralı halinde gelen cümleleri ve satırları işaretler, terimler ve atasözleri değiştirmek veya biçimlendirmek mümkün olmadığından programlar bunları alıntı olarak saymaz. Her program kendilerine göre bir ara yüze ve yazılıma sahiptir. Birbirlerinden çok farklı olmasalar da bazıların intihal bulma oranı diğerlerine göre biraz daha yüksektir. Başka bir fark ise bir program belli bir cümleyi intihal sayarken diğeri saymayabilir. Programlar belli renkler ile intihalleri göstermektedir.

İntihal Programları nerede kullanılır?

Bu tarz programlar Üniversitelerde öğrencilerin teslim ettiği tezleri veya bilimsel makaleleri başka makalelerle kıyaslayarak kontrol etmekte, şirketlerin çalışanlarına verdiği projeleri web sitelerinde veya gazetelere yayınlamadan önce ve çeviri bürolarının çevirdikleri kitap veya belgelerinin çevirilerinde veya yayınevlerinde herhangi bir yayın yapmadan orijinalliğini kontrol etmekte sık sık kullanılırlar. İntihal program kullanıcıları istedikleri herhangi bir yazı içinde programları diledikleri gibi de kullanabilirler ama yazılar yayınlanmadığı sürece intihal olup olmadıkları önemli değildir.